عوامل پیش بینی کننده رفتارهای تغذیه ای بر اساس تئوری شناختی اجتماعی در زنان باردار مراجعه کننده به مراکز بهداشتی و درمانی شهر تبریز

سابقه و هدف: تغذیه مادران در طول بارداری عامل کلیدی در تضمین سلامت مادر و کودک است. لذا مطالعه حاضر با هدف بررسی عوامل پیش بینی کننده رفتارهای تغذیه ای در بین زنان باردار شهر تبریز بر اساس تئوری شناختی اجتماعی انجام شده است. مواد و روش ها: این مطالعه تحلیلی در سال1393 با مشارکت 380 زن باردار مراجعه کننده به 10مرکز بهداشتی درمانی شهر تبریز انجام شد که به روش تصادفی چندمرحله ای انتخاب و وارد مطالعه شدند. معیار ورود زنان باردار به این مطالعه قرار داشتن در محدوده سنی 15 تا 45 سال و نداشتن هرگونه بیماری جسمی، روحی حاد و مزمن بود. ابزار گردآوری داده ها شامل پرسشنامه استاندارد رفتارهای تغذیه ای و پرسشنامه محقق ساخته سازه های تئوری شناختی اجتماعی (آگاهی، انتظارات پیامد، ارزش های پیامد، خودکارآمدی، حمایت اجتماعی و خودتنظیمی) بود که به روش مصاحبه و خودگزارش دهی تکمیل گردید.   یافته ها: میانگین سنی شرکت کنندگان 27 سال بود. از میان سازه های مختلف تئوری شناختی اجتماعی، انتظارات پیامد (p<0.039)، ارزش های پیامد (p<0.046)، آگاهی (p<0.043) و خودتنظیمی (p<0.001) دارای سهم معنی داری در تبیین واریانس رفتار تغذیه ای مناسب در بین مادران مورد مطالعه بودند. این متغیرها در مجموع 16 درصد از واریانس رفتارهای تغذیه ای را پیش بینی گردید. در 54.4% افراد مصرف نان و غلات، 73.2% دریافت گوشت و حبوبات ، 55.3% مصرف میوه جات و در 70.5% مصرف سبزیجات کمتر از میزان توصیه شده بود.   نتیجه گیری: نتایج نشان داد، آگاهی، انتظارات پیامد، ارزش های پیامد و خودتنظیمی می توانند جهت طراحی مداخلات آموزشی برای دستیابی به رفتارهای تغذیه ای سالم در زنان باردار مؤثر باشد.